اسمایل (SMILE) یا فمتواسمایل (FemtoSMILE) چیست؟
جراحی‌های انکساری برای اصلاح مشکلات بینایی مانند نزدیک‌بینی، دوربینی و آستیگماتیسم انجام می‌شوند. در این روش‌ها، قرنیه که لایه ی شفاف جلوی چشم است تغییر شکل داده می‌شود تا نور به درستی روی شبکیه (لایه حساس به نور) متمرکز شود و دید فرد بهبود یابد. این جراحی‌ها می‌توانند نیاز به عینک و لنز را کاهش داده یا به‌طور کامل از بین ببرند. در میان روش‌های مدرن، عمل اسمایل یا فمتواسمایل به‌عنوان یکی از پیشرفته‌ترین و کم‌تهاجمی‌ترین روش‌ها برای اصلاح نزدیک‌بینی و آستیگماتیسم شناخته می‌شود. این تکنیک، برخلاف روش‌های قدیمی‌تر مانند لیزیک LASIK، بدون ایجاد فلپ در قرنیه انجام شده و سطح قرنیه را تا حد زیادی دست‌نخورده باقی می‌گذارد. این ویژگی باعث شده که عوارضی مانند خشکی چشم و ناپایداری قرنیه کاهش یابد و روند بهبودی پس از عمل نیز سریع‌تر باشد.
روش فمتواسمایل با استفاده از لیزر فمتوسکند، در عمق مشخصی از قرنیه دو برش دقیق ایجاد می‌کند که به تشکیل یک بافت عدسی‌شکل در داخل قرنیه منجر می‌شود. این عدسی از طریق یک برش کوچک خارج شده و در نتیجه، فرم قرنیه تغییر پیدا می‌کند و دید بیمار اصلاح می‌شود. به دلیل حداقل میزان آسیب به بافت قرنیه و عدم نیاز به برداشتن لایه‌های سطحی آن، این روش به یکی از ایمن‌ترین و مؤثرترین گزینه‌ها برای بیماران نزدیک‌بین و آستیگمات تبدیل شده است. با این حال، بهبودی بینایی در این روش تدریجی است و ممکن است تا چند هفته طول بکشد تا بیمار به دید نهایی خود دست یابد.
روش فمتواسمایل Femto-SMILE همان اسمایل SMILE است و تفاوت خاصی در اجرا ندارد. هر دو روش با استفاده از لیزر فمتوسکند انجام می‌شوند، اما برخی جراحان برای تأکید بر فناوری لیزر، از نام فمتواسمایل Femto-SMILE استفاده می‌کنند.
مراحل جراحی اسمایل (از چپ به راست)
مراحل جراحی اسمایل
- مرحله ۱: ایجاد لنتیکول با بافت عدسی شکل
به کمک لیزر فمتوسکند و با ایجاد دو برش در عمق ۱۱۰ تا ۱۳۰ میکرونی قرنیه بدون آنکه به سطح آن آسیبی برسد. یک لایه‌ی نازک به نام لنتیکول ایجاد می‌شود، همچنین برشی به ابعاد ۲ تا ۴ میلی متر در قسمتی از قرنیه ایجاد می شود. - مرحله ۲: برداشتن لنتیکول
این لایه‌ی نازک از طریق برش کوچک ایجاد شده خارج می‌شود. این کار با حداقل اختلال در ساختار قرنیه انجام می‌شود، بنابراین پایداری بیومکانیکی قرنیه حفظ می‌شود. - مرحله ۳: اصلاح عیب انکساری
با برداشتن لنتیکول، شکل قرنیه تغییر می‌کند و در نتیجه، عیب انکساری اصلاح شده و دید بیمار بهبود می‌یابد.
چه افرادی کاندید مناسبی برای جراحی فمتو اسمایل (SMILE) هستند؟
جراحی اسمایل به دلیل حداقل تهاجم و حفظ ساختار قرنیه، گزینه‌ای ایده‌آل برای بسیاری از افراد، به‌ویژه کسانی است که سبک زندگی یا شغل فعالی دارند. در این روش، برخلاف LASIK، نیازی به ایجاد فلپ در قرنیه نیست، بنابراین خطر جابجایی فلپ در اثر فعالیت‌های فیزیکی کاهش می‌یابد. این ویژگی باعث شده که افراد ورزشکار یا کسانی که در مشاغل پرتحرک فعالیت دارند، این روش را به LASIK ترجیح دهند.
برای اینکه فرد کاندید مناسبی برای عمل اسمایل باشد، باید شرایط زیر را داشته باشد:
- سن بالای ۲۲ سال
- ثبات نمره چشم (عدم تغییر در یک سال گذشته)
- نزدیک‌بینی بین ۱- تا ۱۰- دیوپتر و آستیگماتیسم تا ۳ دیوپتر
- قرنیه سالم و سلامت کلی چشم مناسب
- داشتن انتظارات منطقی از نتیجه جراحی
چه کسانی برای اسمایل مناسب نیستند؟
- روش اسمایل در حال حاضر به افراد دارای دوربینی توصیه نمی‌شود.
- افرادی که نوسان نمره چشم، بیماری‌های چشمی، گلوکوم پیشرفته، آب مروارید، دیابت کنترل‌نشده، یا سابقه عفونت‌های چشمی دارند، گزینه مناسبی برای این جراحی نیستند. همچنین، زنان باردار و شیرده به دلیل تغییرات هورمونی بهتر است این جراحی را به تعویق بیندازند.
آنچه باید از جراحی فمتو اسمایل انتظار داشت
- پیش از جراحی
شما و چشم‌پزشکتان باید در مورد انتظاراتتان از جراحی فمتو اسمایل گفت‌وگو کنید. اگر هدف شما رسیدن به دید کاملاً بی‌نقص بدون عینک یا لنز تماسی است، باید آگاه باشید که ممکن است نتیجه‌ی جراحی دقیقاً مطابق انتظار شما نباشد. این روش به بسیاری از افراد کمک می‌کند تا بیشتر فعالیت‌های روزانه خود را بدون نیاز به وسایل اصلاح بینایی انجام دهند، اما همچنان ممکن است برای برخی فعالیت‌ها مانند مطالعه یا رانندگی در شب نیاز به عینک داشته باشید.
پیش از جراحی، چشم‌پزشک شما بررسی‌های دقیقی انجام خواهد داد تا اطمینان حاصل کند که کاندید مناسبی برای فمتو اسمایل هستید. این بررسی‌ها شامل موارد زیر است:
- آزمون بینایی: بررسی میزان تغییر نمره‌ی چشم در یک سال گذشته و تعیین شدت نزدیک‌بینی برای تشخیص اینکه آیا این روش برای اصلاح بینایی شما مناسب است یا خیر.
- بررسی سایر مشکلات چشمی: پزشک بررسی می‌کند که هیچ بیماری چشمی پنهانی وجود نداشته باشد، زیرا برخی بیماری‌ها می‌توانند بر نتیجه‌ی جراحی تأثیر منفی بگذارند یا پس از جراحی تشدید شوند.
- اندازه‌گیری و نقشه‌برداری از سطح قرنیه: پزشک ضخامت قرنیه و شکل سطحی آن را با دقت اندازه‌گیری می‌کند. این اطلاعات برای برنامه‌ریزی دقیق لیزر مورد استفاده در حین جراحی ضروری است.
- حین جراحی
عمل فمتو اسمایل یک روش سریع و کم‌تهاجمی است که معمولاً ۱۰ تا ۱۵ دقیقه طول می‌کشد. در این جراحی، لیزر با دقت بالا و بر اساس اندازه‌گیری‌های چشمی شما برنامه‌ریزی می‌شود تا بهترین نتیجه حاصل شود.
مراحل جراحی:
- بی‌حس کردن چشم: ابتدا قطره‌ی بی‌حسی در چشم شما ریخته می‌شود تا در طول جراحی احساس ناراحتی نداشته باشید.
- قرار دادن نگهدارنده‌ی پلک: چشم‌پزشک یک نگهدارنده‌ی پلک روی چشم شما قرار می‌دهد تا از پلک زدن جلوگیری کند.
- استفاده از حلقه‌ی مکش: این حلقه، قرنیه را بالا آورده و سطح آن را صاف می‌کند تا چشم در حین جراحی ثابت بماند.
- ایجاد لنتیکول: لیزر یک لایه‌ی نازک و دیسک‌شکل در عمق قرنیه ایجاد می‌کند که به آن لنتیکول گفته می‌شود.
- برش کوچک در قرنیه: لیزر یک برش کوچک در قرنیه ایجاد می‌کند تا جراح بتواند به لنتیکول دسترسی پیدا کند. کل فرایند لیزری فقط حدود ۳۰ ثانیه طول می‌کشد.
- برداشتن لنتیکول: پزشک از طریق برش کوچک ایجاد شده، لنتیکول را خارج می‌کند. این کار باعث تغییر شکل قرنیه و اصلاح عیب انکساری می‌شود.
پس از اتمام جراحی، چشم شما بدون نیاز به بخیه بهبود می‌یابد و روند ریکاوری به تدریج آغاز می‌شود.
مراقبت‌های پس از جراحی فمتو اسمایل
پس از جراحی فمتو اسمایل، رعایت مراقبت‌های توصیه‌شده توسط چشم‌پزشک برای بهبود سریع‌تر و کاهش عوارض احتمالی ضروری است. در ادامه، نکات مهمی که باید پس از جراحی در نظر بگیرید آورده شده است:
- اولین ویزیت باید ۲۴ ساعت پس از جراحی انجام شود تا وضعیت بهبودی چشم بررسی شود.
- طی ۶ ماه اول، بر اساس توصیه‌ی جراح، ویزیت‌های منظم برای ارزیابی روند بهبودی ضروری است.
- یکی از مزایای این جراحی نسبت به روش‌های دیگر تعداد کمتر مراجعات پس از عمل است.
- از رانندگی بلافاصله بعد از عمل خودداری کنید و حتماً فردی را برای رساندن شما به خانه همراه داشته باشید.
- در روز جراحی، استراحت کنید و از انجام فعالیت‌های سنگین خودداری نمایید.
- مصرف قطره‌های چشمی تجویزشده را طبق دستور پزشک انجام دهید، زیرا این داروها به کاهش التهاب و جلوگیری از عفونت کمک می‌کنند.
- لنزهای تماسی (طبی و زیبایی) را حداقل تا ۳ ماه پس از عمل استفاده نکنید تا قرنیه فرصت کافی برای ترمیم داشته باشد.
- استفاده از لوازم آرایشی، کرم‌ها و لوسیون‌ها در اطراف چشم به مدت ۳ روز پس از جراحی ممنوع است.
- از ورود آب به چشم‌ها تا چند روز پس از جراحی جلوگیری کنید و هنگام استحمام مراقب باشید.
علائم طبیعی پس از جراحی
- احساس خارش، سوزش یا وجود جسم خارجی (مانند شن‌ریزه) در چشم کاملاً طبیعی است. برای کاهش این علائم، می‌توانید از قطره‌های اشک مصنوعی استفاده کنید. این وضعیت معمولاً طی ۶ ماه تا یک سال به‌طور کامل برطرف می‌شود.
- ممکن است تا چند روز مقداری درد در چشم‌ها احساس شود که طبیعی بوده و نیازی به نگرانی ندارد.
- دید شما ممکن است در ابتدا مبهم یا تار باشد اما به‌تدریج در چند روز تا چند هفته بهبود می‌یابد.
علائم هشداردهنده
- اگر پس از جراحی دچار درد شدید، غیرقابل‌تحمل یا کاهش دید ناگهانی شدید، بدون تأخیر به اورژانس چشم‌پزشکی مراجعه کنید.
- زمان‌های گفته‌شده ممکن است بر اساس شرایط بینایی هر فرد و نظر چشم‌پزشک متفاوت باشد. بنابراین، رعایت توصیه‌های پزشک معالج بسیار مهم است.
خطرات و عوارض احتمالی جراحی فمتو اسمایل
مانند هر جراحی دیگر، عمل فمتو اسمایل نیز ممکن است با برخی خطرات و عوارض احتمالی همراه باشد که باید پیش از تصمیم‌گیری به آن‌ها توجه داشت. این عوارض شامل موارد زیر هستند:
- دیدن هاله‌های نوری و خیرگی در اطراف منابع نوری، به‌ویژه در شب
- وجود ذرات باقی‌مانده‌ی در محل حذف لنتیکول قرنیه
- التهاب در ناحیه تحت درمان
- عفونت چشمی
- نیاز به جراحی مجدد با روش PRK در برخی موارد
همچنین، ممکن است اصلاح بینایی کمتر یا بیشتر از حد مطلوب باشد که معمولاً با استفاده از عینک، لنز تماسی یا جراحی لیزری تکمیلی قابل اصلاح است.
در اغلب موارد، عوارض ایجادشده قابل درمان هستند و تأثیری بر بینایی نهایی فرد ندارند. اما در موارد بسیار نادر، مشکلات جدی‌تری ممکن است رخ دهد، از جمله:
- افت کیفیت بینایی نسبت به قبل از عمل، حتی با عینک یا لنز
- در موارد بسیار نادر نابینایی
اگر از استفاده‌ی عینک یا لنزهای تماسی خود راضی هستید، ممکن است نیازی به انجام جراحی نداشته باشید بنابراین بهتر است با مشورت با چشم‌پزشک خود، مزایا و معایب این روش را با دقت بررسی کرده تا بتوانید بهترین تصمیم را بگیرید.
مزایای SMILE
- عدم ایجاد فلپ قرنیه: برخلاف روش LASIK، در فمتو اسمایل نیازی به ایجاد فلپ (برش سطحی روی قرنیه) نیست، بنابراین مشکلاتی مانند جابه‌جایی فلپ که ممکن است در LASIK رخ دهد، وجود نخواهد داشت.
- حفظ ساختار طبیعی قرنیه: در این روش، قرنیه با یک برش بسیار کوچک اصلاح می‌شود که کمترین آسیب را به سطح قرنیه وارد می‌کند.
- کاهش احتمال خشکی چشم در درازمدت: به دلیل حداقل دخالت در سطح قرنیه، احتمال خشکی مزمن چشم در مقایسه با LASIK کمتر است.
با توجه به این مزایا، فمتو اسمایل می‌تواند گزینه‌ای مناسب برای بیمارانی باشد که به دنبال یک روش کم‌تهاجمی‌تر، ایمن‌تر و با عوارض کمتر نسبت به LASIK هستند.
https://www.aao.org/eye-health/treatments/what-is-small-incision-lenticule-extraction
